อนจ. 19/2568
การปรับปรุงหลักเกณฑ์การคำนวณและเปิดเผยค่าธรรมเนียมกองทุนรวม
เพิ่มความคุ้มครองผู้ลงทุนและเพิ่มความยืดหยุ่นการคิด fee ให้ ผปก.
แบบสำรวจความคิดเห็น
1. หลักการและการกำกับดูแลการกำหนดค่าธรรมเนียมของกองทุนรวม
(1) กำหนดหลักการการคิดค่าธรรมเนียมให้ต้อง เหมาะสม ชัดเจน เป็นธรรม เพื่อให้สะท้อนบริการ และไม่สร้างต้นทุนแก่ผู้ลงทุนเกินควร
(2) กำหนดให้ค่าธรรมเนียมที่เหมาะสม ต้องสอดคล้องกับวัตถุประสงค์การลงทุน ประโยชน์ที่ผู้ลงทุนได้รับ ประโยชน์และผลตอบแทนของกองทุนในภาพรวม ตลอดจนมาตรฐานการปฏิบัติของธุรกิจ
(3) กำหนดให้ค่าธรรมเนียมต้องเป็นไปโดยเปิดเผย ชัดเจน เพียงพอให้ผู้ลงทุนสามารถคำนวณต้นทุนการใช้บริการได้ โดยไม่มีลักษณะให้ผู้ให้บริการสามารถปรับเพิ่มค่าธรรมเนียมได้ เว้นแต่เป็นไปตามเงื่อนไขที่กำหนดล่วงหน้า
(4) กำหนดให้ค่าธรรมเนียมต้องเป็นธรรม โดยไม่มีการคิดซ้ำซ้อน ไม่สร้างภาระเกินควรให้ผู้ลงทุน ไม่มีลักษณะเป็นการเลือกปฏิบัติระหว่างผู้ลงทุน
(5) กำหนดให้ผู้ประกอบธุรกิจต้องมีกระบวนการกำหนดโครงสร้างค่าธรรมเนียมกองทุนรวมให้เป็นไปตามหลักการดังกล่าว ตั้งแต่ขั้นตอนการออกแบบจัดตั้งกองทุนรวม
(6) การกำหนดให้ บลจ. ต้องมีกลไกทบทวนความเหมาะสมของค่าธรรมเนียมอย่างน้อยปีละครั้ง โดยให้เป็นส่วนหนึ่งของรายงานของคณะกรรมการ หรือของคณะกรรมการ Independent Oversight Board (IOE)
ข้อเสนอแนะ/ข้อสังเกตเพิ่มเติม
2. การเปิดเผยข้อมูลการคิดค่าธรรมเนียม (fee disclosure)
(1) การกำหนดให้ บลจ. และตัวแทนขายหน่วยลงทุน ต้องดูแลให้เอกสารเปิดเผยข้อมูลเกี่ยวกับการเสนอขายกองทุนรวม มีการเปิดเผย ประเภท และอัตราค่าธรรมเนียมที่มีการเรียกเก็บจากผู้ลงทุน หรือกองทุน ไม่ว่าทางตรงหรือทางอ้อม พร้อมทั้งแยกประเภท (unbundle) ค่าธรรมเนียมที่มีนัยสำคัญ (มูลค่าเกิน 0.1% ของ NAV) เป็นรายการแยกจากค่าธรรมเนียมอื่น
(2) มีคำอธิบายรายละเอียดค่าธรรมเนียมและการคำนวณ
(3) มีคำเตือนถึงความสำคัญของค่าธรรมเนียม
ข้อเสนอแนะ/ข้อสังเกตเพิ่มเติม
3. การกำหนดค่าธรรมเนียมการจัดการ
3.1 ค่าธรรมเนียมการจัดการต้องมีความชัดเจน
(1) บลจ. ต้องกำหนดอัตราค่าธรรมเนียมการจัดการที่ชัดเจนไว้ในโครงการจัดการลงทุน ในการปรับเพิ่มอัตราที่เรียกเก็บให้สูงกว่าอัตราที่ระบุต้องดำเนินการ ดังนี้ (ก) กำหนดเงื่อนไขที่เป็นเหตุให้ บลจ. ปรับเพิ่มค่าธรรมเนียมได้ไว้อย่างชัดเจนในโครงการจัดการลงทุน โดยเงื่อนไขดังกล่าวต้องอ้างอิงจากปัจจัยภายนอก (ข) กำหนดวิธีคำนวณเป็นเงินได้ และมีการกำหนดอัตราสูงสุดที่สามารถเรียกเก็บได้ไว้ด้วย
(2) การปรับเพิ่มค่าธรรมเนียมตามเงื่อนไขที่กำหนด ต้องแจ้งผู้ดูแลผลประโยชน์ทราบว่าเป็นไปตามเงื่อนไขที่ระบุในโครงการจัดการลงทุน และมีการแจ้งผู้ลงทุนล่วงหน้าอย่างน้อย 30 วัน ตามมาตรฐานสากล
(3) ก่อนวันที่อัตราค่าธรรมเนียมใหม่จะมีผลใช้บังคับ บลจ. ต้องปรับปรุง factsheet และหนังสือชี้ชวน ให้แสดงอัตราค่าธรรมเนียมที่จะเรียกเก็บให้เป็นปัจจุบัน และ เปิดเผยการปรับค่าธรรมเนียม พร้อมการอธิบายเหตุผลในรายงานประจำปีของกองทุน
3. การกำหนดค่าธรรมเนียมการจัดการ
3.2 หลักเกณฑ์การจ่าย Trailer fee
(1) กำหนดหลักเกณฑ์รองรับให้ บลจ. จ่าย trailer fee ให้ตัวแทนขายหน่วยลงทุนได้ โดย บลจ. ต้องตระหนักว่าการจ่ายนั้น เป็น on-going commission ที่ผู้ลงทุนต้องจ่ายทางอ้อมแก่ตัวแทนขายหน่วยลงทุน โดย บลจ. ต้องใช้ความรับผิดชอบ ระมัดระวัง (fiduciary duties) ในการดูแลให้ trailer fee ที่ผู้ลงทุนต้องจ่ายทางอ้อมนั้น เหมาะสมกับบริการที่ผู้ลงทุนได้รับจากตัวแทนขายหน่วยลงทุนนั้น และไม่มีผลเป็นการสร้างภาระให้ผู้ลงทุนจ่ายค่าธรรมเนียมการจัดการสูงเกินควร ทั้งนี้ การกำหนดหลักการข้างต้น ไม่ได้ห้าม บลจ. แบ่งจ่ายค่าธรรมเนียมการจัดการ ให้ตัวแทนขายหน่วยลงทุน และไม่ได้ห้ามตัวแทนขายหน่วยลงทุนรับส่วนแบ่งดังกล่าวจาก บลจ. หลักการ โดยหากจะดำเนินการ ต้องมีการเปิดเผยข้อมูล และมีกลไกพิจารณาแล้วเห็นว่า ค่าธรรมเนียมที่เรียกเก็บจากผู้ลงทุน สะท้อนบริการที่ผู้ลงทุนได้รับ โดยไม่มีภาระต้นทุนเกินควร รวมทั้งมีมาตราการป้องกัน COI จากการที่ตัวแทนขายหน่วยลงทุนได้รับค่าธรรมเนียมจากผู้ขาย ในขณะที่มีหน้าที่ต้องให้คำแนะนำเพื่อประโยชน์ที่ดีที่สุดของผู้ซื้อด้วย
(2) ในกรณีที่ บลจ. มีการจ่าย trailer fee ให้ตัวแทนขายหน่วยลงทุน ต้องมีการเปิดเผย trailer fee เพื่อให้ผู้ลงทุนทราบ พร้อมทั้งวัตถุประสงค์ โดยเปิดเผยเป็นสัดส่วน trailer fee ต่อค่าธรรมเนียมการจัดการเป็นช่วง (range) ที่มีการจ่ายจริงก็ได้
(3) ตัวแทนขายหน่วยลงทุน ต้องเปิดเผยการได้รับ trailer fee ในเอกสารการขาย โดย (1) อธิบายรายละเอียด trailer fee ที่ได้รับ (2) บริการที่ผู้ลงทุนจะได้จากการจ่าย trailer fee และ (3) การมี COI ในการให้คำแนะนำการลงทุน
4. กำหนดหลักเกณฑ์การคิด performance fee
4.1 ลักษณะกองทุนรวมที่เรียกเก็บ performance fee ได้ ต้องเป็นกองทุนรวมที่มีลักษณะ ดังนี้ (1) เป็นกองทุนรวมที่ใช้กลยุทธ์การบริหารจัดการเชิงรุก (active fund management) ที่ต้องใช้ความรู้ความสามารถในการจัดการ (2) ไม่เป็นกองทุนรวมตลาดเงิน กองทุนรวมมุ่งรักษาเงินต้น กองทุนรวมฟีดเดอร์ (Feeder fund) กองทุนที่มีการกำหนดอายุโครงการจัดการลงทุน (Term fund) และอื่น ๆ ที่สำนักงาน ก.ล.ต. กำหนดเพิ่มเติม ทั้งนี้ กองทุนรวมที่มีการกำหนด performance fee ต้องยื่นขออนุมัติจัดตั้งแบบปกติ ไม่สามารถยื่นคำขอแบบเร่งด่วน (fast track)
4.2 วิธีการคำนวณ & การเปิดเผยข้อมูล performance fee สามารถกำหนดได้ในรูปแบบ ดังนี้ (1) Fulcrum fee (ข้อมูลรายละเอียดเพิ่มเติมกรุณาอ่านในเอกสารประกอบที่แนบไว้) (2) High water mark (ข้อมูลรายละเอียดเพิ่มเติมกรุณาอ่านในเอกสารประกอบที่แนบไว้) (3) รูปแบบอื่นที่ได้รับอนุญาตจากสำนักงาน ก.ล.ต. เป็นรายกรณี การคิด performance fee ต้องเป็นไปตามหลักเกณฑ์และเงื่อนไขที่สอดคล้องกับหลักการสากล ดังนี้ (1) เปิดเผยวิธีคำนวณ performance fee อย่างชัดเจนและครบถ้วนในโครงการจัดการลงทุน และมีข้อมูลโดยสังเขปใน factsheet เพื่อให้ผู้ลงทุนมีข้อมูลสำคัญเพียงพอประกอบการตัดสินใจลงทุน (2) วิธีคำนวณ performance fee ต้องสอดคล้องกับวัตถุประสงค์ กลยุทธ์ และนโยบายการลงทุนของกองทุน โดยระบุระยะเวลา หรือความถี่ในการเรียกเก็บไว้อย่างชัดเจนด้วย (3) การเรียกเก็บต้องสอดคล้องกับผลการดำเนินงานของกองทุน และเป็นธรรมกับผู้ลงทุน ทั้งนี้ การเรียกเก็บต้องมีการตรวจสอบและสอบทานความถูกต้องกับผู้ดูแลผลประโยชน์
ข้อเสนอแนะ/ข้อสังเกตเพิ่มเติม
5. ปรับปรุง sales conduct ในการขายหน่วยลงทุน
5.1 การเปิดเผยข้อมูลประกอบการขาย ผู้ประกอบธุรกิจที่ให้บริการขายหน่วยลงทุนจะต้องจัดทำเอกสารประกอบการขายหรือการแนะนำ และต้องดูแลให้ข้อมูลที่ใช้ในการขายมีความถูกต้อง ครบถ้วน และเหมาะสม โดยคำนึงถึงความแตกต่างของแต่ละช่องทางการขาย ทั้งนี้ ต้องเปิดเผยค่าธรรมเนียมที่เรียกเก็บหรือได้รับ พร้อมทั้งอธิบายรายละเอียด เงื่อนไขของค่าธรรมเนียม และคำเตือนที่เกี่ยวข้อง รวมถึงชี้แจงบริการที่ผู้ลงทุนจะได้รับในกรณีที่มีการเรียกเก็บค่าธรรมเนียมแบบ trailer fee อย่างชัดเจน
5.2 การป้องกัน COI ผู้ประกอบธุรกิจต้องมีมาตรการป้องกัน COI ในการให้คำแนะนำการลงทุน กรณีที่ได้รับ trailer fee ของกองทุนที่มีลักษณะและประเภทคล้ายกันจาก บลจ. ต่างกัน ในอัตราที่ไม่เท่ากัน รวมถึงดูแลโครงสร้างค่าตอบแทนที่จ่ายให้กับผู้แนะนำการลงทุนหรือบุคลากรที่ขายหน่วยลงทุนไม่ให้มี COI ในทำนองเดียวกันด้วย
5.3 การดูแลลูกค้าต่อเนื่อง ผู้ประกอบธุรกิจต้องมีการให้บริการที่สอดคล้องกับค่าธรรมเนียมที่ได้รับ ทั้งนี้ ห้ามผู้ประกอบธุรกิจรับค่าธรรมเนียมดังกล่าว หรือคืนค่าธรรมเนียมดังกล่าวให้กับกองทุนหรือผู้ลงทุนในกรณีที่ไม่มีการให้บริการหรือดูแลลูกค้าอย่างต่อเนื่อง
ข้อเสนอแนะ/ข้อสังเกตเพิ่มเติม
6. บทเฉพาะกาล กำหนดบทเฉพาะกาล 6 เดือน นับตั้งแต่ประกาศมีผลใช้บังคับเพื่อให้ผู้ประกอบธุรกิจมีเวลาพอสมควรในการปรับการปฏิบัติให้เป็นไปตามหลักการที่เสนอ
ข้อเสนอแนะ/ข้อสังเกตเพิ่มเติม
ติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม
1. นายวทัญญู รักขธรรมวงศ์ โทรศัพท์ 0-2263-6053 อีเมล vathunyur@sec.or.th / 2. นายศุภวิชญ์ วารีสุรหาญ โทรศัพท์ 0-2263-6481 อีเมล suppawit@sec.or.th / 3. นางสาวจิรภัทร ชีรวินิจ โทรศัพท์ 0-2263-6315 อีเมล jirapathara@sec.or.th